Projekt ,,Młodzi Ambasadorzy Przyszłości’’ został zainicjowany przez młodzież z regionu Kotliny Kłodzkiej. Zainteresowanie długą i burzliwą historią regionu, sięgającą czasów drugiej wojny światowej i do dzisiaj wywołującą skrajne emocje, spowodowało, iż młodzi ludzie zdecydowali się na implementację projektu. Jednym z głównych celów wymiany młodzieży było przełamanie stereotypów, dotyczących Polaków i Ukraińców – w kontekście naszej wspólnej historii.

Wymiana młodzieży stała się dobrą okazją zarówno do określenia podobieństw pomiędzy Polską a Ukrainą, jak i do poznania naszej tradycji i kultury. Projekt miał na celu również określenie pozycji młodego człowieka – jako obywatela – w ojczyźnie oraz w Europie, jego miejsca i możliwości podejmowania przez niego działań – jako jednostki będącej świadomym obywatelem Europy.

Europejskie Forum Młodzieży wraz z Gminą Kłodzko oraz Ośrodkiem Kultury, Sportu i Rekreacji w Ołdrzychowicach Kłodzkich, podjęło się organizacji wymiany młodzieży. Organizacją partnerską z Ukrainy była „Charity Fund of Kirorograd region: XXI centry” z Olexandrivka. Projekt ,,Młodzi Ambasadorzy Przyszłości’’ został sfinansowany w ramach programu – ,,Polsko-Ukraińska Rada Wymiany Młodzieży’’.

Przed rozpoczęciem projektu, w dniach 1-3 października 2016 roku, w Polanicy Zdroju i/ w Bystrzycy Kłodzkiej, odbyła się wizyta przygotowawcza strony ukraińskiej, w której wzięli udział przedstawiciele liderów i uczestników ze strony polskiej i ukraińskiej – spotkali się oni z organizacją koordynującą projekt – EFM. Podczas tego spotkania przedyskutowano zarówno główne założenia i cele wymiany młodzieży, jak również wszystkie kwestie logistyczne. Szczegółowo omówiono plan wymiany, przewidywane działania, by uczestnicy projektu byli świadomi tego, w jaki sposób zostaną zrealizowane jego główne cele.

Organizacje zaangażowane w realizację projektu zapewniły jego uczestnikom odpowiednie przygotowanie, Zorganizowano indywidualne spotkania, wymianę mailową oraz spotkania na skype, przeprowadzono liczne rozmowy telefoniczne. Szczegółowo omówiono plan wymiany młodzieży. Przed rozpoczęciem działań została również zorganizowana skype konferencja ze wszystkimi uczestnikami projektu z ramienia polskiej i ukraińskiej grupy.

Wymiana młodzieży ,,Młodzi Ambasadorzy Przyszłości’’ odbyła się w dniach 23-30.10.2016 r. Uczestnicy projektu zostali zakwaterowani w ,,Centrum integracji i spotkań młodzieży międzynarodowej’’ w Długopolu Górnym, malowniczej wiosce, otoczonej pięknymi górami. W projekcie wzięło udział 30 osób w wieku 16-23 lat oraz dwóch liderów grup; każdy z uczestników aktywnie angażował się w tworzenie planu wymiany i warsztatów, jako że program przewidywał maksymalną integrację uczestników, umożliwiając dyskusję, debatę, wymianę pomysłów oraz opinii.

W niedzielę, 23 października, polsko-ukraińska wymiana młodzieży oficjalnie została rozpoczęta, przez prezesa EFM – Marzenę Pitus, lidera grupy polskiej i moderatora działań – Magdalenę Szabunio, oraz uczestników z grupy polskiej i ukraińskiej. Pierwszy dzień wymiany młodzieży został poświęcony integracji uczestników projektu poprzez gry i zabawy integracyjne, pracę w grupie oraz prezentacje organizacji i uczestników działań. Prezentacja Polski i Ukrainy pozwoliła na bliższe zapoznanie się z kulturą i tradycją obu państw. W programie przewidziano również degustację polsko-ukraińskich przysmaków.

Debata ,,Przeszłość nas łączy – czy dzieli’’ została zorganizowana w szkole ponadgimnazjalnej w Bystrzycy Kołodziej; jej celem stało się określenie podobieństw i różnic pomiędzy Polską a Ukrainą – głównie w kontekście naszej wspólnej historii. Ciekawa i burzliwa dyskusja podczas debaty pozwoliła na wymianę argumentów i określenie wniosków końcowych. Stwierdzono, iż pomimo tego, że oba kraje różnią się, że wspólna historia jest trudna, warto się skupić na tym, co łączy, a nie dzieli obie nacje.

W Ośrodku Kultury, Sportu i Rekreacji Gminy Kłodzko w Ołdrzychowicach Kłodzkich młodzież zaznajomiono z kulturą i historią regionu. Z uwagi na to, iż muzyka nie zna granic, lokalny chór zorganizował koncert, który stał się dobrą okazją do poznania tradycyjnej muzyki ludowej i tańca. Młodzież wzięła również udział w warsztatach kulinarnych, podczas których wspólnie gotowała polskie i ukraińskie potrawy takie, jak: bigos, ukraińskie gołąbki, pierogi i placki ziemniaczane. Po raz kolejny dowiedziono, jak bardzo tradycje i kultury obu narodów są podobne. Podczas spotkania w Ołdrzychowicach Kłodzkich młodzież miała możliwość przeprowadzenia wywiadów z osobami, które zostały przesiedlone podczas drugiej wojny światowej na nasze tereny. Wydarzenia opowiadane przez, żywych świadków historii, przepełnione był bólem i cierpieniem, związanym ze wspomnieniami. Młodzi ludzie, dzięki wywiadom, otrzymali dobrą lekcję ,,życia’’, dzięki której docenili wartość wolności.

Druga tura wywiadów z grupą osób, które również zostały przesiedlone na Śląsk po II wojnie światowej, a w czasie wojny zesłane na Syberię, odbyła się w Kędzierzynie Koźlu, Przesiedleńcy po raz kolejny wystąpili w roli żywych świadków historii i przeprowadzili rozmowy z młodzieżą, opowiadając o tym, jak kształtowała się historia obu krajów. Uczestnicy wymiany młodzieży zostali bardzo ciepło przyjęci. Chór „Echo Kresów” powitał młodzież koncertem polsko-ukraińskich pieśni ludowych. Zorganizowano warsztaty muzyczne, dzięki którym wspólnie z chórem ,,Echo Kresów’’ młodzież zaśpiewała ,,Hej Sokoły’’ w języku polskim i ukraińskim. Podczas wizyty na Śląsku młodzi ludzie mieli również możliwość zwiedzenia klasztoru na Górze św. Anny oraz największego amfiteatru, zbudowanego przez nazistów podczas drugiej wojny światowej – właśnie tam Hitler miał świętować swoje zwycięstwo w Europie.

W celu dokładniejszego poznania kultury i historii regionu Kotliny Kłodzkiej dla uczestników wymiany zorganizowano lekcję historii ze zwiedzaniem Muzeum Ziemi Kłodzkiej, opartą na relacjach ludzi wysiedlonych i przesiedlonych na nasze tereny, i ich wspomnieniach związanych z tymi wydarzeniami. Przekazano informacje dotyczące Kotliny Kłodzkiej, dotyczące lat 50-tych i 60-tych. Podczas wizyty w muzeum młodzież miała również możliwość zwiedzenia wystawy obrazów sztuki współczesnej artysty z Czech, wystawy szkła i zegarów wyprodukowanych w Kotlinie Kłodzkiej. Po wizycie w muzeum uczestnicy projektu zwiedzali Kłodzko.

Młodzi ludzie spotkali się także z wójtem Gminy Kłodzko oraz Młodzieżową Radą Gminy Kłodzko. Młodzieżowa Rada Gminy Kłodzko przedstawiła uczestnikom swoje zadania i obowiązki, a także aktualne projekty na rzecz lokalnej młodzieży, którymi się obecnie zajmuje. Wójt Gminy Kłodzko, Stanisław Longawa, zaprezentował młodzieży gminę Kłodzko, zakres działań, sposób funkcjonowania poszczególnych instytucji na terenie objętym patronatem Rady. Ponadto poruszono temat dalszej współpracy z Ukrainą w ramach planowanych projektów oraz zagadnienia dotyczące partnerstwa pomiędzy Europejskim Forum Młodzieży a Gminą Kłodzko.

Kolejny dzień wymiany został zakończony zajęciami sportowymi, zorganizowanymi w hali sportowej w Szkole Integracyjnej w Szalejewie Górnym – gry i zajęcia sportowe stały się okazją do promowania ducha sportu jako metody pracy zespołowej w imię zasad fair play.

W trakcie wymiany młodzieży zostały przeprowadzone warsztaty ,,Jak ja widzę siebie? Jak mnie widzą inni?’’ Celem zajęć stało się wzbudzenie autorefleksji u uczestników. Podjęto również próbę udzielenia odpowiedzi na pytania: ,,jak zintegrować się ze społecznością lokalną”, ,,jak nas widzą inni”. W tym samym duchu został przeprowadzony warsztat dotyczący stereotypów. Wspólnie z wolontariuszami międzynarodowymi, Gośćmi EFM, opracowano mapy kulturowe, które stały się platformą, pozwalającą na lepsze zrozumienie zachowań obywateli różnych krajów europejskich w kontekście międzynarodowości. Uczestnicy zostali podzieleni na zespoły, które przygotowały krótkie filmy, obrazujące, sposób odnoszenia się społeczności lokalnej do problemów dotyczących stereotypów płci, dyskryminacji, rasizmu, ksenofobii i seksizmu. Wolontariusze z różnych części Europy przygotowali wieczór międzynarodowy, podczas którego zaprezentowali tradycje kulturowe i zwyczaje krajów, z których pochodzą.

Jednym z tematów, podjętych podczas wymiany młodzieży, było określenie roli młodych ludzi jako młodych obywateli Polski i Ukrainy. Uczestnicy mieli możliwość przedyskutowania sposobu postrzegania swojej roli w ojczyźnie i podejmowanych przez siebie działań jako młodych ambasadorów przyszłości. Młodzież zaprezentowała również w/w wizję w kontekście obecnego kryzysu migracyjnego w Europie. Temat był bardzo bliski grupie ukraińskiej z uwagi na niedawne wydarzenia, związane z odłączeniem Krymu od Ukrainy i towarzyszącą im migracją obywateli ukraińskich. Po burzliwej dyskusji młodzi ludzie przygotowali plakaty w celu zaprezentowania sytuacji uchodźców oraz stosunku obywateli ich państw do globalnego kryzysu migracyjnego w Europie. W drugiej części warsztatów położono nacisk na obecne znaczenie pojęcia ,,młody Europejczyk” w kontekście tożsamości europejskiej. Podsumowaniem całodziennych warsztatów stał się quiz o Unii Europejskiej.

Ostatniego wieczoru wymiany młodzieży, w Polanicy Zdroju, został zorganizowany uroczysty bankiet – wzięli w nim udział wszyscy uczestnicy projektu, wójt Gminy Kłodzko, dyrektor Ośrodka Kultury Sportu i Rekreacji w Ołdrzychowicach Kłodzkich oraz członkowie organizacji koordynującej – EFM. Wieczór ten obfitował w dyskusje, tańce oraz zabawę. Z kolei ostatni dzień wymiany młodzieży został poświęcony podsumowaniu przeprowadzonych działań. W tym celu uczestnicy w grupach przygotowali newslettery z projektu w formie plakatów, które zostały zaprezentowane całej grupie. Przeprowadzono ewaluację końcową projektu; dzięki różnym metodom edukacji pozaformalnej uczestnicy mieli okazję ocenić wszystkie aspekty projektu, poczynając od jego logistyki, poprzez plan wymiany młodzieży, do oceny relacji panujących w grupie i przeprowadzonych warsztatów. Każdemu uczestnikowi wręczono certyfikat potwierdzający udział w wymianie młodzieży.

Po zakończeniu projektu obie organizacje – EFM i „Charity Fund of Kirorograd region: XXI centry” z Olexandrivka – wspólnie z uczestnikami działań – zorganizowały spotkania z lokalną młodzieżą, podczas których zaprezentowano założenia i cele projektu, stopień realizacji programu oraz rezultaty projektu. Uczestnicy wymiany młodzieży dzięki spotkaniu ze swoimi rówieśnikami, otrzymali szansę na podzielenie się przeżyciami, doświadczeniami jako ,,Młodzi Ambasadorzy Przyszłości’’.

LOGOTYPY: