19 kwietnia 2019 roku rozpoczęły się obchody 76. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim – największego zbrojnego zrywu Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszego powstania miejskiego w okupowanej Europie. Trwało do 16 maja. Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN już po raz siódmy ogłosiło akcję społeczno-edukacyjną Żonkile.

Filia Biblioteki Publicznej Gminy Kłodzko w Żelaźnie dołączyła do tej akcji, zapraszając 25 kwietnia do dyskusji młodzież z miejscowej Niepublicznej Szkoły Podstawowej.

Na wstępie, Mariola Huzar – dyrektor Biblioteki skierowała do młodzieży pytanie, czy wiedzą, dlaczego mamy poprzypinane do ubrania żonkile? Nie wiedzieli.

- Ocalały z getta Marek Edelman, ostatni dowódca Żydowskiej Organizacji Bojowej w rocznicę powstania 19 kwietnia składał bukiet żółtych kwiatów pod Pomnikiem Bohaterów Getta na Muranowie. Żonkil stał się symbolem szacunku i pamięci o powstaniu. Organizowana od 2013 roku przez Muzeum POLIN akcja ma na celu rozpowszechnianie tego symbolu oraz szerzenie wiedzy na temat samego powstania.

Następnie obejrzeliśmy film edukacyjny „Nie było żadnej nadziei. Powstanie w getcie warszawskim 1943”. Scenarzystką i reżyserką filmu jest Kama Veymont. Zawiera trzy wątki. Pierwszy ukazuje sytuację Żydów w przedwojennej Warszawie i historię stołecznego getta do momentu wybuchu powstania – przy użyciu niepublikowanych wcześniej archiwalnych zdjęć i filmów z Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie, Shoah Fundation i Filmoteki Narodowej. Wątek drugi prezentuje samo powstanie ukazane metodą animacji poklatkowej. Trzeci wątek to upamiętnienie polskich Żydów w przestrzeni współczesnego miasta, na wystawie w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i obecny wygląd miejsc związanych z gettem warszawskim.

Punktem kulminacyjnym spotkania był wykład autorski Bronisława MJ Kamińskiego, historyka, publicysty, członka Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, laureata Dolnośląskiej Nagrody Kulturalnej Silesia.

Zapoznał młodzież z krótkim zarysem dziejów żydowskich od Abrahama po XX wiek. Odpowiedział na pytanie „Co świat zawdzięcza Żydom?” (Tora, Talmud, Kabała). Mówił o antysemityzmie, jego pojawieniu się, jak się wyrażał i wyraża, czym jest z punktu widzenia kultury i człowieczeństwa.

Padły wyjaśnienia o tym, co to jest getto. Kiedy Żydzi przywędrowali do Polski i jakie mają znaczenie w życiu społeczno-gospodarczym oraz kulturze polskiej. Była również mowa o prześladowaniach Żydów w czasach najnowszych i w Niemczech hitlerowskich. O pamięci oporu i ewolucji postaw żydowskich we współczesnym świecie.

W sytuacji, kiedy na początku naszego spotkania ktoś nie był zorientowany w temacie, to po takim wykładzie wszystko pięknie poukładało się w głowie. To była bardzo interesująca lekcja historii, która mocno zaakcentowała przesłanie akcji Żonkile do tego, aby zawsze „Łączyła nas pamięć”.