Wycieczka do Zamku Książ, to nagroda dla laureatów konkursu plastycznego „Bezpieczne wakacje na rowerze”, ogłoszonego w czerwcu tego roku przez Bibliotekę Publiczną Gminy Kłodzko. Wśród nagrodzonych znaleźli się czytelnicy z Wojciechowic, Starego Wielisławia, Krosnowic – Filia nr 1, Bierkowic oraz goście z czeskiego Mikroregionu Rychnovsko.

Zamek Książ jest najbardziej znanym zamkiem Dolnego Śląska i trzecim na liście rankingowej w Polsce. Byliśmy pod ogromnym wrażeniem już od momentu wejścia na tereny zielone. W ostatnią sobotę zwiedzania w tym sezonie turystycznym przyjechało mnóstwo ludzi. Naszym przewodnikiem była pani Beata, która opowiadała z wielką pasją o historii Zamku i ludziach, którzy w nim mieszkali.

Salon Zielony utrzymany jest w stylu rokoko. Sufit zdobi kunsztowna sztukateria gipsowa, której główna wstęga ma swoje lustrzane odbicie w parkiecie. Dawniej salon ten zdobiły portrety antenatów i obrazy alegoryczne. Oryginalny barokowy kominek wykonany jest z czerwonego marmuru. Meble znajdujące się w tym salonie pochodzą z końca XIX wieku.

Sala Maksymiliana, reprezentacyjna sala Zamku Książ. Nazwa jej związana jest z osobą Konrada Ernesta Maksymiliana Hochberga, za czasów którego, w latach 1718-1732 dobudowano i urządzono część barokową zamku. Nad wystrojem wnętrza dwukondygnacyjnej Sali Maksymiliana pracowali świdnicki architekt Hammerschmidt, sztukator Ramellini, rzeźbiarz Schenk i marmoryzator Provisore.

Uwagę zwraca plafon z pięknym malowidłem o tematyce mitologicznej – dzieło praskiego mistrza Antoniego Feliksa Schefflera z roku 1732. Centralną postacią malowidła jest Pegaz – nieśmiertelny rumak, narodzony z krwi Meduzy zabitej przez Perseusza, poniżej Pallas Atena, a dalej dziewięć muz historycznych. W narożach – cztery medaliony z alegorycznymi scenkami. Dziełem Schefflera były również obrazy wypełniające zasłonięte miejsca nad drzwiami. Poniżej płaskorzeźby portalowe przedstawiające sceny mitologiczne. Trzy balkoniki na drzwiami służyły jako miejsce dla dworskiej kapeli, a dwa boczne są częścią górnych apartamentów. Lustra wiszące nad kominkami mają za zadanie rozproszenie światła, dawniej powodowały grę kolorów umieszczonych w oknach witraży.

Kominki z czarnego, włoskiego marmuru ozdabiają rzeźby puttów, postacie mitologiczne oraz wazony z orłem w koronie. Podstawy dwunastu kolumn zdobiących salę wykonano z marmuru, a w wyższej partii ze stiuku. W głowicy każdej kolumny umieszczono medalion z płaskorzeźbą przedstawiającą amorka o scenerii charakterystycznej dla każdego miesiąca roku. np. styczeń to amorek siedzący przy kominku i ogrzewający dłonie. Żyrandole wykonane z drewna lipowego zrekonstruowane zostały na podstawie zachowanej dokumentacji. Posadzka w sali wykonana jest z dwukolorowego marmuru. Sala Maksymiliana jest jedyną wiernie zrekonstruowaną i odrestaurowaną salą Zamku Książ. 

Salon Biały, dawniej zwany czerwonym, bowiem jego ściany zdobiły czerwone jedwabne draperie, zniszczone podczas II Wojny Światowej. Sufit pokrywa piękna dekoracja sztukateryjna obfitująca w różnorodne motywy zdobnicze (motyw kratki regencyjnej, liści akantu, girlandy i bukiety z róż). XIX-wieczne meble należące do ostatniej właścicielki Zamku – księżnej Daisy of Pless, stanowiły wyposażenie dawnej jadalni Grand Hotelu w Szczawnie Zdroju (dzisiejsze Sanatorium nr I). Oryginalny kominek z różowego, włoskiego marmuru, bogato zdobiony płaskorzeźbami. Jego boki stanowią dwa maszkarony, w kluczu waza, a wewnątrz żeliwne płyty utrzymujące ciepło.

Salon Chiński. Jego nazwa pochodzi od współczesnych tkanin ściennych przedstawiających spotykane często w sztuce Orientu motywy drzew kwitnącej wiśni oraz pawie. Sufit zdobiony sztukaterią, której delikatna wstęga powtarza się we wzorze parkietu. Dekorację salonu uzupełnia żyrandol z ciągnionego, barwionego szkła kryształowego, prawdopodobnie wykonany w Murano koło Wenecji. Ściany salonu wyłożone są stiukiem czyli sztucznym marmurem, natomiast barokowy kominek wykonany jest z autentycznego czerwonego marmuru. Meble w salonie reprezentują trzy style: wiedeński zegar i sekretarzyk to klasycyzm, krzesła, fotel i kanapa – neorokoko, a dwa stoliki konsolowe – empir.

Salon Gier. Sufit zdobi sztukateria gipsowa w kształcie okręgu, której główna wstęga ma swoje lustrzane odbicie w parkiecie. Niegdyś ściany salonu zdobiły gobeliny przedstawiające historię Heleny i Parysa. Obecnie ściany wyłożone są współcześnie wykonanymi tkaninami, z motywami tańczących i grających postaci. Meble zdobione są dwiema technikami: intarsją – łączenie kilku gatunków drewna w kolorowe kompozycje; inkrustacją – łączenie drewna z innymi materiałami, np.: masą perłową, kością słoniową, metalem.

Salon Barokowy, autentyczny XVIII-wieczny plafon. Centralne malowidło plafonu przedstawia mitologiczną postać – boginię Florę, opiekunkę przyrody. Cztery narożne medaliony z amorkami zrekonstruowano w 1975 roku. Dawniej na ścianach wisiały portrety rodzinne Hochbergów, a wyposażenie wnętrza uzupełniał rokokowy kominek. Obecnie ściany salonu pokryte są tkaninami lnianymi, zaprojektowanymi przez prof. Zofię Wnuk. Na ścianie – obraz nieznanego malarza przedstawiający patronkę łowiectwa Dianę. Na uwagę zasługuje intarsjowana skrzynia podróżna, wykonana z drewna dębowego, sygnowana datą 1724. Pozostałe meble w tym salonie to: – stół konsolowy z marmurowym blatem; – dwa krzesła dębowe w typie mebli gdańskich; – serwantka z końca XIX w.; – fotel kościelny z XIX w. z tapicerką wykonaną ściegiem >petit point<.

Sala Konrada, to dawniej mała sala balowa. Przebudowana w XVIII wieku, posiadała bogaty wystrój barokowy. Zniszczona w czasie przebudowy zamku podczas ostatniej wojny, nie odzyskała już dawnego, świetnego wyglądu. Obecnie pełni funkcję sali muzycznej.

Sala Rycerska – kiedyś znajdowała się tutaj ekspozycja białej broni. Sklepienie sali pokrywa bogata polichromia, która znajduje się obecnie w renowacji. Bogata boazeria zdobiąca ścianę wykonana została współcześnie w pracowniach Zamku Książ. W miejscu drewnianej balustrady znajdowała się dawniej ozdobna żelazna krata.

Podziemia Zamku, pierwszy, udostępniony do zwiedzania zespół wyrobisk jest obetonowanym ciągiem sztolniowym o całkowitej długości około 90 m na poziomie tarasu bogini Flory i tarasu sąsiedniego. Łączy bezpośrednio zamek z tarasami i szybem głównym. Posiada strzeżony wartownią, wylot na tarasie Podkowiastym i połączony jest z jedną z wind zamkowych (komunikacja z wszystkimi kondygnacjami zamku) oraz z prawie okrągłą w przekroju poprzecznym klatką schodową mającą zapewnić komunikację z parterem zamku.

Na trasie zwiedzania Zamku spotkaliśmy Wicepremiera, Ministra Obrony Narodowej pana Tomasza Siemonika. Mamy pamiątkowe zdjęcie. Zamek Książ oglądany z każdej strony robi niesamowite wrażenie…

W okolicy zamku Książ w latach 1911-1914 z polecenia księcia na Pszczynie i Książu Jana Henryka XV von Pless, spadkobiercy fortuny Hochbergów (właściciela jednego z największych majątków ówczesnej Europy) wybudowana została palmiarnia. Na powierzchni 1900 metrów kwadratowych oprócz palmiarni wzniesiono także cieplarnię, ogrody w stylu japońskim, ogród owocowo – warzywny, obszar pod uprawę krzewów oraz uwielbiane przez żonę księcia – Marię Teresę Cornwallis-West znaną jako Daisy – rosarium, w którym m.in.: uprawiano róże o śnieżnobiałych płatkach. Na centralną część obiektu wyznaczono 15 metrowy przeszklony budynek, w którym zasadzono palmy daktylowe. Na dachu palmiarni natomiast utworzono galerię widokową, z której można było podziwiać panoramę okolicy. Obecnie wałbrzyska palmiarnia dysponuje około 80 gatunkami roślin z całego świata. Zobaczyć można tu m.in.: dracenę, kolczaste wilczomlecze, opuncję, krzewy kawowca i bananowca oraz cytryny i mandarynki. Niestety do czasów ówczesnych nie przetrwało przepiękne rosarium, z którego Wałbrzych mógłby być słynny. Ciekawostką jest jednak, że nadal w światowych katalogach kwiatów odnaleźć można różę o śnieżnobiałych płatkach pod nazwą Daisy.

Wycieczka do Zamku Książ była realizowana w ramach trwałości projektu „Bajeczne Animacje Kulturalne”, który był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Glacensis w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska-Rzeczpospolita Polska 2007-2013 „Przekraczamy granice”.